01/06/24 - 29/09/24
À L’EAU! À L’EAU!
Les archives du Soir
In het kader van hun partnership gingen Le Soir en het Musée de la Photographie van Charleroi van start met Galerie du Soir. Parallel met elke nieuwe tentoonstelling in het museum stelt Galerie du Soir een jonge, nog te ontdekken kunstenaar voor. Een wissel op de toekomst in vier delen: een kleine maar belangrijke tentoonstelling in het museum, een portfolio in het tijdschrift Photographie ouverte, een voorstelling van de fotograaf in Le Soir en een selectie van zijn of haar werk op de website www.lesoir.be. Niettemin een uitzondering op deze vaste afspraak: de Prix Nationale Photographie Ouverte. Parallel hiermee stelt de Galerie du Soir geen jonge kunstenaar voor, maar duiken we in de fotoarchieven van de krant. Voor de editie 2024 bracht onze speurtocht ons bij een ideaal thema voor het seizoen: water. Onder de titel ‘À l’eau! À l’eau!’ laten we u twee uiteenlopende benaderingen van dat thema herontdekken, allebei gelinkt aan de zomerperiode waarin de tentoonstelling te zien is. In onze contreien bestaat de zomer uit twee onmisbare ingrediënten: zon en water. En het eerste leidt gewoonlijk tot een massaal en wijdverbreid gebruik van het tweede.
Bij het doorbladeren van de archieven van onze krant merkten we twee cruciale zomeractiviteiten op: het strand en de Ronde van Frankrijk. Het strand kwam al aan bod bij de vorige editie van de Prix National Photographie Ouverte, met het oproepen van de vrolijke sfeer van de ‘zandkasteelwedstrijden’ die jarenlang duizenden kinderen naar de Belgische kust lokten.
Strandmode die meegaat met haar tijd
Deze keer raakten we in de ban van... badpakken. Niet de badpakken die we vandaag overal in de reclames zien maar de badmode van de generaties voor ons. De lokroep van rivieren, meren, zwembaden en zee is onweerstaanbaar in de zomerse hitte, maar zonder een passende outfit duiken we het water niet in.
De badmode maakte evenwel een aanzienlijke evolutie door in de loop der jaren. De jonge vrouw uit 1893, die zich voorzichtig in het water begaf, met een schepnetje in de hand en van kop tot teen (in verschillende lagen) in het wit gekleed, zou wellicht verbaasd opkijken bij het zien van de outfits van de baadsters vandaag. Vanaf het einde van de 19de eeuw tot 1980 selecteerden we een paar tenues die in de smaak vielen bij verschillende generaties elegan- te vrouwen... evenals bij de fotografen die ze vereeuwigden.
Aan de hand van die evolutie komt tussen de regels door ook de evolutie van de maatschappij aan het licht. Van de korsetoutfits uit de 19de eeuw gaat het naar de zeer sportieve eendelige badpakken in 1900 en rond 1920 zien we een echte strandmode opduiken. De modellen poseren met hetzelfde professionalisme als in de haute couture. In de jaren 1930 is de bikini alomtegenwoordig en veroveren jonge amazones het strand. Daarna lijkt de strandkleding geleidelijk de zaak te worden van de starlets die in Hollywoodstijl poseren... Pas in 1980 vinden we in ons nochtans rijke fotoarchief enig spoor terug van een badpak voor mannen.
Water om zich te verfrissen en de dorst te lessen
Op de foto’s van de Ronde van Frankrijk zien we dan weer alleen maar mannen. Een van de grootste bekommernissen van de renners toen was de jacht op water. Vandaag zorgen de hypergeorganiseerde teams voor regelmatige bevoorrading, ergonomische bidons en kleding die aan de zomerse temperaturen zijn aangepast, maar de foto’s uit onze archieven vertellen een heel ander verhaal.
In de Ronde van Frankrijk gebruikten de renners water om de dorst te lessen of om zich te verfrissen in de snikhete julimaand. Drinkwater deed de atleten naar zelfs de kleinste fontein op het parcours snellen. Het is beter om te klinken met bidons dan met champagne, maar we merken dat een goed biertje in sommige periodes evenveel op prijs werd gesteld als een glas water. We zien zelfs renners die rondsjouwen met een rist flessen in hun achterzakken om hun teamgenoten te bevoorraden.
Maar water werd ook gebruikt door heel veel anonieme mensen, die het peloton dat gebukt ging onder de hitte ermee besproeiden. Brandslangen, tuinslangen, geavanceerde doucheapparatuur en zelfs gieters werden de beste vrienden van de renners. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat we sommigen van hen op een rustdag zien voetballen aan zee.
Onze archieven laten er gaan twijfel over bestaan, van het strand tot de Ronde-ritten: water was altijd het vloeibare goud van de zomer.
